نگاهی کوتاه به تاریخچه آموزش روزنامه نگاری در ایران

به گزارش ویدانیوز، در یک تالیف دکتر حمید مولانا (خبرنگار و سردبیر اسبق روزنامه کیهان، استاد امریکن یونیورسیتی در شهر واشنگتن و مقاله نگار) به زبان انگلیسی هم که تاریخ آموزش روزنامه نگاری در ایران را به دست می دهد اشاره ای به پیش از آن سال دیده نمی شود.

در 1335 هجری خورشیدی (1956 میلادی) مؤسسه مطبوعاتی اطلاعات برای تکمیل کادر تحریری خود چنین دوره ای را دایر کرد که دانشجویانش توسط سازمان سنجش هوش و استعداد دانشگاه تهران از میان صدها متقاضی برگزیده شده بودند.

در دو سال متوالی بعدی دو استاد آمریکایی در دو دوره کوتاه مدتِ چند ماهه که در ساختمان دانشکده حقوق دانشگاه تهران برپا شده بود آن را دنبال کردند. این دو دوره ویژه بازآموزی روزنامه نگاران شاغل وقت بود.

دوره های چهار ساله روزنامه نگاری (دوره لیسانس) در دهه 1340 (1960 میلادی) در دانشگاه تهران و مدرسه آموزش عالی وابسته به موسسه مطبوعاتی کیهان دایر شدند که دانشگاه تهران پس از مدتی، آن را به دلیل نبود بازار کار برای روزنامه نگاران تازه تعطیل کرد و یک دوره فوق برنامه (گواهینامه) به مدیریت و استادی مسعود برزین (روزنامه نگار قدیمی، زبان دان، نخستین دبیر سندیکای روزنامه نگاران و آخرین مدیرعامل سازمان رادیو ـ تلویزیون نظام سابق) را جانشین آن ساخت که سالها ادامه یافت.

در دوران طولانی ریاست نصرت الله معینیان روزنامه نگار و میهندوست بنام ایرانی بر سازمان انتشارات و رادیو و بعدا وزارت اطلاعات و جهانگردی (وزارت ارشاد فعلی)، به ابتکار او چند دوره کوتاه مدت خبرنویسی برای خبرگزاری پارس (ایرنا) و رادیو – تلویزیون (در آن زمان تلویزیون غیر دولتی که موظف بود اخبار خود را از خبرگزاری پارس دریافت و پخش کند) دایر شد که انضباط سخت بر آنها حکمفرما بود.

سپس دوره های روزنامه نگاری چهار ساله و بالاتر در بیشتر دانشگاهها دایر گردید که ادامه دارند ولی باید توجه داشت که روزنامه نگاری یک دیسپپلین آکادمیک نیست، باید استعداد این کار را داشت و تمرین و تجربه فراوان لازم دارد.

به عبارت دیگر؛ به همان گونه که با رفتن به مدرسه ادبیات نمی توان شاعر شد و به کلاس ورزش؛ ورزشکار و قهرمان، با رفتن به مدرسه روزنامه نگاری هم نمی توان یک روزنامه نگار واقعی (ژورنالیست) شد. شرط روزنامه نگار شدن داشتن استعداد و عشق این کار، هوش سرشار و معلومات عمومی است.

آشناشدن با اصول خبرنویسی، مقاله نگاری، عکس و فیلم خبری، اِدیت و دبیری رسانه، نیاز به یک دوره آموزش 4 ساله در کلاس مدرسه ندارد، تمرین و تجربه لازم است و به همین دلیل در سازمان رسانه ها، برای ارتقاء از خبرگیری به حبرنگاری و از خبرنگاری به دبیریِ میز و از دبیری میز به سردبیری اجرایی، دوران مشخ�’ص تجربه تعیین شده است.

در دانشگاههای غرب بویژه آمریکا، تنها برای رشته روزنامه نگاری است که کنکور وجود دارد و این کنکور تنها برای استعداد و نظرسنجی است (آزمایش هوش و استعداد و تشخیص علاقه مندی). استادان این رشته عموما روزنامه نگاران با تجربه و معروف هستند.

منبع: iranianshistoryonthisday